ماسه سیلیسی

با سلام خدمت همراهان همیشگی پارس بوته. امروز با مطلب ماسه سیلیسی در خدمت شما هستیم. یکی از روش‌های ریخته گری در صنایع مختلف، استفاده از روش ماسه‌ای است.

شن و ماسه‌ای که به طور طبیعی از معادن استخراج و جمع‌آوری می‌کنند؛ پس از طی نمودن یک فرآیند، آماده استفاده در انواع مختلفی از صنایع می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با ماسه، سیلیس، ماسه سیلیسی، انواع آن و کاربردش آشنا سازیم.

در ابتدا  بهتر است با مواد تشکیل دهنده ماسه سیلیسی آشنا شویم.

ماسه چیست

به ذراتی از سنگ که در اثر گذر زمان ریز و فرسوده گشته و به مرور زمان نیز به ذرات ریزتری تبدیل شده‌اند، ماسه گفته می‌شود. این ذرات ریز ماسه خود نیز به دسته های گوناگونی تقسیم شده‌اند و یکی از مهم‌ترین این ذرات را می‌توان سیلیکا (سیلیس) نامید.

سیلیس (سیلیکا) چیست

یکی از مهم ترین اجزای صاف سازی (فیلتراسیون) شنی که با دستگاه فیلتر شنی انجام می‌شود را سیلیس (سیلیکا) می‌نامند. این ماده را ابتدا از شن و ماسه‌ای که از معادن استخراج می‌شوند، جدا کرده و پس از آن با فیلتراسیون شنی در صنایع گوناگون از جمله صنعت آب جهت رفع کدورت و شفاف‌سازی آن استفاده می‌کنند.

این ماده که نام دیگر آن سیلیسیم دی اکسید (sio2) است و حدود 60 درصد کل پوسته کره زمین را تشکیل می‌دهد؛ به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که در ادامه به این موضوع می‌پردازیم.

انواع سیلیس

سیلیس را می‌توان به انواع مختلفی تقسیم‌بندی کرد:

• فیلتر شنی: این فیلترها جهت تصفیه آب استخرها از هرگونه آلودگی نظیر باکتری و جلبک استفاده می‌کنند و سبب شفاف‌سازی و رفع کدورت آب نیز مصرف می‌شود. در واقع این شن‌ها از ورود هرگونه آلودگی به آب جلوگیری می‌کنند.
• تصفیه آب: این سیلیس‌ها از لبه‌های تیزی تشکیل شده‌اند که از ورود ذرات ریز و آلوده به آب استخر جلوگیری می‌کنند.
• کوارتز: این نوع سیلیس، ترکیبی شیمیایی از سیلیسیم دی اکسید است که اغلب در ماسه‌های طبیعی مانند کویرها و ماسه‌های غیرساحلی یافت می‌شود. البته یک نوع رایج از این ماده وجود دارد که شفاف و کریستالی است.
• ریخته گری: به موادی گفته می‌شود که در صنایع مختلف ریخته گری به عنوان قالب استفاده می‌شود.
• رسوبی: این سیلیس‌ها دارای سختی و مقاومت بالایی بوده و بیشتر آن از سیلیس تشکیل شده است. از این مواد جهت ساخت شیشه، کاشی و ظروف چینی استفاده می‌شود.
• آمورف: این ماده به دلیل حرارت زیادی که در محیط اطرافش موجود است، از ظاهر بی ثباتی برخوردار بوده و گاهی به صورت پودر و گاهی توده مانند است. این نوع سیلیس فقط در دمای بالا تولید شده و جنس آن نرم و ترد است.
• نسوز: این ماده را از مواد معدنی بوکسیت، کائولن، سیلیمیت، ماسه آلومینا، شن و ماسه و سیلیس تولید شده و با استفاده از بوته گرافیتی بزرگ در دمای بالای 1400 درجه سانتی گراد ذوب نموده تا بدست آید. این نوع سیلیس از مقاومت بالایی در برابر ذوب برخوردار بوده و هزینه‌های کم آن باعث شده تا در صنایعی چون شیشه، سرامیک، سیمان، عایق کوره‌های ریخته گری و قالب‌های ریخته گری استفاده کنند.
• رنگی: این سیلیس‌ها به دلیل رنگ و ظاهر زیبایی که دارند در صنایع مختلفی مصرف می‌شوند. همچنین جهت مقاوم‌سازی محصولات تولیدی از سیلیس رنگی استفاده می‌کنند.
• مش: از این نوع سیلیس به دلیل فراهم‌سازی ویژگی ترکیب با دیگر مواد در صنعت سرامیک سازی استفاده می‌شود.

ماسه سیلیسی چیست

شن و ماسه را شاید بتوان یکی از منابع طبیعی و تقریبا نامحدود کره زمین به حساب آورد. شن و ماسه سیلیسی، یک سنگ کریستالی (کوارتز) و مواد پلیمری گفته می‌شود که از دانه‌های ریز پودری به دانه‌های ریزی تجزیه می‌شود که به آن گرانول می‌گویند و از معادن معدنی استخراج می‌شود. البته این فرآیند به زمان، باد و آب نیاز دارد تا به شن و ماسه سیلیسی تبدیل شود.

به دلیل خاصیت شکنندگی، انبساط و انقباض در اثر تغییر دما، این ماسه برای قالب گیری مناسب نیست. برای قالب گیری بهتر است از ماسه سیلیس ریخته گری که نوعی ماسه فراوری شده است و در کارخانه‌ها به ذرات ریز خرد گشته و پس از آن شستشو و خشک می‌کنند.

کاربردهای ماسه سیلیسی

در قسمت‌های قبل که به انواع سیلیس پرداختیم، به بعضی از کاربردهای این ماسه در صنعت و زندگی روزمره مردم اشاره نمودیم. بر اساس تحقیقات بیشترین مصرف ماسه سیلیسی در صنعت ریخته گری فلزات می‌باشد.

زیرا گرانول سبب افزایش میزان مقاومت قالب‌ها شده و اغلب به دلیل انبساط پایین آن، در دمای بالای 2000 درجه سانتی گراد استفاده می‌شود. در ادامه بیشتر به این موضوع می‌پردازیم:

صنایع ریخته گری

تقربیا می‌توان گفت که بیشترین استفاده از ماسه سیلیسی در صنایع ریخته گری از جمله تولید کوره و قالب ریخته گری و تولید قطعات فلزی است.

صنایع ذوب آهن

جهت پختن، خنک سازی و دانه بندی سنگ آهن و آسترسازی کوره‌های الکتریکی و فولادی استفاده می‌شود.

صنایع نفت و گاز

از این ماده جهت باز کردن فضا و شکاف‌های زمین که در آن‌ها نفت وجود دارد، استفاده می‌کنند. با فشاری که به واسطه آن به زمین وارد می‌شود، نفوذپذیری و سرعت جریان نفت و گاز بیشتر می‌شود.

صنایع آب و فاضلاب

برای تصفیه آب، از انواع دانه‌های ریز ماسه سیلیس با اندازه‌های مختلف در قسمت‌های تحتانی، میانی و فوقانی تصفیه خانه‌ها استفاده می‌کنند.

صنایع ساختمان سازی

برای ساختمان سازی، بلوک سازی و نماسازی ساختمان‌ها استفاده می‌شود. در واقع امروزه این ماسه‌ها در تمامی ساختمان سازی‌ها کاربرد دارند.

صنایع پشم شیشه

ماسه سیلیسی یکی از مواد اصلی تولید پشم شیشه است. با ترکیبی از این ماده با دولومیت و فلدسپات، پشم شیشه تولید شده و در عایق‌های حرارتی و صوتی کاربرد دارد.

پاکسازی رنگ

از این ماده جهت پاکسازی رنگ سطوح قطعات فلزی بزرگ و وسایل نقلیه غول پیکر استفاده می‌شود. این ماده را با فشار زیاد آب و هوا و به کمک دستگاه‌های مختص به خود بر سطح فلز می‌پاشند.

جمع‌بندی

اگر مقاله را مطالعه کرده و قدم به قدم با ما مراحل را طی کرده باشید؛ قاعدتا دید بهتری از این ماده یعنی ماسه سیلیسی و کاربردی که در صنعت و زندگی روزمره ما انسان‌ها دارد، پیدا کرده‌اید. در صورت نیاز به هرگونه کمک در زمینه ریخته گری و خرید بوته گرافیتی با مشاوران ما تماس بگیرید. امیدوارم که این مقاله مفید واقع شده باشد.